marehist.gr
Ενεργοποιήστε την Javascript για να συνεχίσετε!

Εξέλιξη της Ναυτιλιακής Ιστορίας

Ο εξειδικευμένος κλάδος της ναυτιλιακής ιστορίας συγκροτείται κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα και γνωρίζει διαρκή άνοδο από την δεκαετία του 1970 μέχρι τις μέρες μας. Η ναυτιλιακή ιστορία περιλαμβάνει στους κόλπους της πολλές και επιμέρους ναυτιλιακές ιστορίες, όπως για παράδειγμα οικονομική ναυτιλιακή ιστορία, νέα οικονομική ή εργατική ναυτιλιακή ιστορία. Σε κάθε περίπτωση η ναυτιλιακή ιστορία είναι η θεώρηση της ιστορίας των ανθρώπινων κοινωνιών από τη μεριά της θάλασσας.


H δημιουργία του εξειδικευμένου κλάδου της ναυτιλιακής ιστορίας στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, συμπλέει με τη διεθνή τάση στην ιστοριογραφία, για εξειδίκευση. «Ολοι οι ιστορικοί είναι ειδικευμένοι (ή για να το θέσουμε διαφορετικά, περισσότερο αδαείς) σε ορισμένα θέματα απ’ότι σε άλλα». Είναι από λόγους ευκολίας και τεχνικής αναγκαιότητος που ιστορικοί τείνουν να εξειδικεύονται σε ορισμένα θέματα, ή περιόδους μας πληροφορεί ο μεγάλος άγγλος ιστορικός Eric Hobsbawm. Αποτέλεσμα των τάσεων της σύγχρονης ιστοριογραφίας είναι και η προσέγγιση της ιστορίας με τις κοινωνικές επιστήμες ιδιαίτερα με τα οικονομικά, τη μικρο- και μακρο-οικονομική θεωρία και τις ποσοτικές μεθόδους για την ανάλυση βασικών μεγεθών της αγοράς. Το ίδιο συμβαίνει με τη γεωγραφία, την κοινωνιολογία και την ανθρωπολογία. Η οπτική της ναυτιλιακής ιστορίας είναι διευρυμένη όπως υπογραμμίζει ο Frank Broeze. Έτσι έχουμε οικονομική, «νέα οικονομική», κοινωνική, εργατική ναυτιλιακή ιστορία, ιστορία ναυτιλιακών επιχειρήσεων κ.ο.κ. όπως εύστοχα μας αναλύει ο David Williams.
πολλές ναυτιλιακές ιστορίες
Η ναυτιλιακή ιστορία είναι η θεώρηση της ιστορίας από τη μεριά της θάλασσας και όχι από τη μεριά της ξηράς. Με αυτόν τον τρόπο αναφέρεται όχι μόνο στην οικονομία, αλλά και στην πολιτική, στους πολέμους, στην κοινωνία, στη θρησκεία, στις ναυτιλιακές κοινότητες, στη λογοτεχνία και στην τέχνη. Η ιστορία των ναυτικών, των εμπόρων και των πλοιοκτητών, των ιστιοφόρων, των βαποριών, των πόλεων-λιμανιών ή των νησιών-ναυτότοπων κατεξοχήν δε μπορεί να κατανοηθεί μόνο μέσα από αριθμούς αλλά μέσα από το χώρο του κοινωνικού, των νοοτροπιών και της ψυχολογίας των συνόλων. Η ναυτιλιακή ιστορία είναι ιστορία που μιλάει για τη συνέχεια και τις μεταβολές στην κοινωνία, πολιτική, την οικονομία μέσα στον χρόνο, μέσα από τα πλοία και τους ανθρώπους στις πόλεις-λιμάνια με τις περαιτέρω επιδράσεις τους στην ενδοχώρα. Mε πλούσια και διαρκώς διευρυνόμενη θεματική, χρήση νέου και ανεκμετάλλευτου αρχειακού υλικού απ’ όλες τις χώρες του κόσμου, με ανεξάντλητο πεδίο διαπολιτισμικών συγκρίσεων, η ναυτιλιακή ιστορία γνωρίζει μιά διαρκή άνοδο από την δεκαετία του 1970, με θεαματική ανάπτυξη από τα τέλη της δεκαετίας του ‘80 μέχρι τις μέρες μας.

'Ναυτιλιακή Ιστορία ή Ιστορία της Θάλασσας' (.pdf, περιεχόμενο στα αγγλικά) - Gelina Haraftis, 'Maritime History or the History of the Thalassa' in Gelina Harlaftis, Nikos Karapidakis, Kostas Sbonias and Vaios Vaiopoulos (eds), The New Ways of History, IB Tauris, London 2009, p. 211-238